Αν όχι ο πολιτισμός τότε τί;

Αν αυτό που λέει ο Ουμπέρτο Έκο είναι σωστό δηλαδή ότι: «ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά, πολλές φορές, την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει» και φαίνεται, δυστυχώς μελετώντας την ιστορία, ότι είναι... Τότε τη λύση για την ανθρωποποίηση της ανθρωπότητας πρέπει να την αναζητήσουμε, όχι εκτός, αλλά πέραν του πολιτισμού. 

Καθώς πολιτισμένοι ήταν οι Γερμανοί που αιματοκύλισαν τον κόσμο, πολιτισμένοι ήταν οι Αμερικανοί όταν έριχναν την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα ή όταν καίγανε το Βιετνάμ,  πολιτισμένοι ήταν οι Δυτικοί όταν διαμέλιζαν την Γιουγκοσλαβία, ή βομβάρδιζαν το Ιράκ, πολιτισμένοι ήταν οι Σοβιετικοί όταν εισβάλανε στην Τσεχοσλοβακία και το Αφγανιστάν, πολιτισμένοι είναι οι Ισραηλινοί που ισοπεδώνουν την Γάζα, πολιτισμένοι είναι όσοι σήμερα κατέστρεψαν τις πατρίδες και εξαθλίωσαν τους λαούς οδηγώντας τους στην προσφυγιά και την απόγνωση.

Κι αν τελικά ο πολιτισμός, τα γράμματα, οι τέχνες, οι επιστήμες δεν είναι η λύση για να ξεφύγουμε από τον άξονα της βαρβαρότητας και της προβιάς, τότε ποια είναι;

Λύση προφανώς και δεν είναι να μην τα προάγουμε όλα αυτά στον υπέρτατο βαθμό, αλλά τα επιτεύγματα αυτά για να αποδώσουν καρπούς για όλους τους ανθρώπους και ανεξαιρέτως για όλους τους λαούς του κόσμου, δεν μπορεί παρά να εντάσσονται σε μια κίνηση απελευθερωτική της κοινωνίας.

Έτσι που ο πολιτισμός με όλα του τα συμφραζόμενά να υπηρετεί μια κοινωνία όπου τα φυσικά πρόσωπα να είναι οι μόνοι φορείς της εξουσίας, με τα ίδια να συναποφασίζουν, να συνεκτελούν και να αναστοχάζονται τους θεσμούς. Μια γνήσια δημοκρατική κοινωνία που βασίζεται σε οικουμενικές κυρίαρχες αξίες που εκφράζουν το ασυμβίβαστο αίτημα για ατομική και κοινωνική αυτονομία.

Μ’ άλλα λόγια πολιτισμός και επιστήμη έχουν απελευθερωτική δύναμη προς όφελος του συνόλου των ανθρώπων, μόνον όταν εντάσσονται και υπηρετούν μια κοινωνία ίσων πολιτών, με κύρια χαρακτηριστικά όχι την ελευθερία, αλλά την κίνηση προς την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την αυτονομία και την άμεση δημοκρατία.

* Τάσος Κουράκης, Α΄Αντιπρόεδρος της βουλής βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ